Ah, de Balkan: Een streek voor liefhebbers met unieke vakantiebestemmingen die in veel gevallen nog behoorlijk buiten de gebaande paden liggen (maar zéker in opkomst zijn!). Ik ben er veelvuldig geweest en kom er graag. Maar welk van de Balkanlanden is nu het meest geschikt voor jouw volgende vakantie? In dit artikel leg ik een aantal van de landen in de regio langs een meetlat en deel mijn persoonlijke ervaringen.
Welke balkan bestemming is voor jou? Vijf prachtige bestemmingen in de Balkan!
Wat is de balkan?
Wanneer we spreken over de Balkan, hebben we het over een geografisch en cultureel gebied in Zuidoost-Europa dat door de eeuwen heen een fascinerende smeltkroes van culturen, talen en tradities is geworden. Volgens de officiële bronnen, horen onderstaande landen bij de Balkan:
- Albanië.
- Bosnië en Herzegovina.
- Bulgarije.
- Kosovo.
- Montenegro.
- Noord-Macedonië.
- Servië.
- Griekenland.
- Kroatië.
- Slovenië.
Invloeden van buiten
De Balkan is divers en elk land is behoorlijk anders. Zo zul je in Kroatië en Slovenië merken dat er veel invloeden vanuit Italië en Oostenrijk te vinden zijn, terwijl Macedonië veel culturele connecties heeft met Griekenland en Turkije. Toch heeft elk Balkanland wel echt z’n eigen vibe en flow.
Waarom een vakantie naar de Balkan?
De Balkan heeft lang in de schaduw gestaan van West-Europese vakantiebestemmingen, maar sinds de jaren 2000 is de regio sterk in opkomst. Dat begon in Kroatië, wat als toegankelijk en goed met de auto te bereiken bestemming geldt. Stap voor stap heb ik de omringende landen zien ontwikkelen. Vrijgevochten uit de tijd van Joegoslavië, de oorlog achterlatend en met de blik op de toekomst is er flink geïnvesteerd om toeristen welkom te heten.
Goedkoop
De Balkan heeft als absolute USP dat de prijzen voor eten, drinken en hotels echt flink lager liggen dan in andere populaire vakantielanden. En hoewel het absoluut geen winterzonbestemmingen zijn (het kan zelfs behoorlijk koud worden in de winter), is het hier van april tot en met oktober echt goed toeven en boterzacht qua klimaat.
Kroatië – Waar Italië meets Balkan
Kroatië is al jaren de meest populaire Balkan bestemming onder Nederlandse vakantiegangers. Met een kustlijn van bijna 1.800 kilometer, meer dan 1.200 eilanden en acht nationale parken heeft Kroatië dan ook wel heel veel te bieden.
Prachtige stranden
De parelwitte stranden en het kristalheldere water van de Adriatische Zee maken Kroatië perfect voor zonliefhebbers. Anders dan veel Middellandse Zee-bestemmingen vind je hier voornamelijk kiezel- en rotsstranden, wat zorgt voor dat typisch helderblauwe water. Als je echt een zandstrand zoekt, dan moet je op Istrië zijn, waar meer zandstranden te vinden zijn.
Dubrovnik en Split
Cultuurliefhebbers worden verwend met historische steden als Dubrovnik (bekend van Game of Thrones), het Romeinse Split met het indrukwekkende Paleis van Diocletianus, en de charmante hoofdstad Zagreb. Vooral Dubrovnik, in het diepe zuiden van Kroatië is erg populair en staat op de lijst van UNESCO werelderfgoed.
Unieke natuur in Plitvice
Een absolute must-see is het Nationaal Park Plitvice, waar zestien meren via watervallen met elkaar verbonden zijn, omringd door weelderige bossen. Minder bekend maar net zo spectaculair is het Nationaal Park Krka, waar je in bepaalde delen zelfs kunt zwemmen bij de watervallen.
Voor wie de drukte van Dubrovnik wil vermijden, is Zadar een uitstekend alternatief. Deze opkomende bestemming aan de noordelijke Dalmatische kust biedt een prachtige historische binnenstad, moderne attracties zoals het Zeeorgel (dat muziek creëert door golfbewegingen), en is een perfecte uitvalsbasis voor de nabijgelegen Kornati-eilanden.
Waar kun je slapen?
Qua accommodatie biedt Kroatië alles van luxe resorts en boetiekhotels tot gezellige appartementen en campings. De prijzen zijn hoger dan in andere Balkanlanden, maar nog steeds lager dan in West-Europa. Het hoogseizoen (juli-augustus) is vaak wel een stuk duurder (en veel drukker), dus vermijd deze periode als dat kan.
Kroatië in het kort:
- Prijsniveau: €€€-€€€€.
- Type vakantie: Strand, cultuur, natuur, eilandhoppen, zeilen.
- Beste reistijd: Mei-juni en september (minder druk, aangenaam weer).
- Vliegen of met de auto: Beide goed mogelijk; met auto ongeveer 15 uur rijden vanuit Nederland.
- Leuke locals: 8/10 – Vriendelijk en behulpzaam.
Noord Macedonië – Goedkoop lowkey vakantievieren
Noord-Macedonië is nog behoorlijk onbekend. Het land heeft geen kustlijn aan zee, maar biedt met het Meer van Ohrid een prachtig groot meer dat meer dan voldoet als strandbestemming.
Meer dan één meer
Hoewel Noord-Macedonië dus geen zeekust heeft, biedt het prachtige stranden langs de oevers van de vele meren. Het bekendste (en grootste) meer van Macedonië is het Meer van Ohrid. Het is een van de diepste meren van Europa en staat op de UNESCO-werelderfgoedlijst.
Het meer heeft kristalhelder water en tal van leuke dorpjes aan de oever waar het goed vakantie vieren is. De omgeving rond het kleinere Meer van Prespa is rustiger en ongerept, perfect voor natuurliefhebbers.
Veel natuur
De natuur in Noord-Macedonië is spectaculair en gevarieerd. Het Nationaal Park Mavrovo biedt prachtige wandelroutes, waaronder de tocht naar het verstilde Meer van Mavrovo en de eeuwenoude Sveti Jovan Bigorski klooster. Het Nationaal Park Galičica ligt tussen het Meer van Ohrid en het Meer van Prespa en heeft adembenemende panorama’s vanaf de bergtoppen. Het is een stevige klim, maar ik vond de uitzichten echt betoverend mooi!
Opkomende bestemming
Een opkomende bestemming in Noord-Macedonië is de wijnregio rond Tikveš, waar lokale wijnboeren steeds vaker hun deuren openen voor bezoekers. Kratovo is een prachtige oude stad die is gebouwd in een uitgedoofde vulkaankrater en is een verborgen parel die langzaam ontdekt wordt door avontuurlijke reizigers.
Waar ga je slapen?
Het hotelaanbod in Noord-Macedonië is gevarieerd, maar vaak kleinschalig en persoonlijk. Van familiehotels aan het Meer van Ohrid tot boutique hotels in gerenoveerde traditionele huizen en eenvoudige guesthouses in bergdorpen. Het prijsniveau is zeer gunstig en veel goedkoper dan in omringende Balkanlanden. Denk aan een hoofdgerecht met fles wijn voor z’n €20.
Noord-Macedonië in het kort:
- Prijsniveau: € (zeer goedkoop, een van de goedkoopste Europese bestemmingen).
- Type vakantie: Meren, cultuur, natuur, gastronomie, authentieke ervaringen.
- Beste reistijd: Mei tot en met oktober, met juli & augustus als warmste maanden.
- Vliegen of met de auto: Te ver om met de auto te doen dus vliegen is aangeraden.
- Leuke locals: 9/10 – Buitengewoon vriendelijk.
Albanië – Opkomende bounty beach bestemming
Albanië is misschien wel de meest opkomende bestemming in de Balkan. Het land was lang geïsoleerd tijdens het communistische regime, maar is sinds een jaar of vijf aan een extreme opmars bezig.
Albanese Rivièra
Aan de Albanese Rivièra, en dan vooral aan de zuidkant van het land, kun je een aantal van de mooiste stranden van Europa vinden. Vooral het paradijselijke Ksamil (lees ook dit artikel over de mooiste stranden van Ksamil) is echt waanzinnig mooi!
Wat meer naar het noorden liggen plaatsen als Dürres, Sarandë en Vlorë, waar het toerisme al wat verder ontwikkeld is, en je Spaans aanvoelende boulevards kunt vinden.
Historisch erfgoed
Hoewel de mooie stranden absoluut dé publiekstrekker van Albanië zijn, heeft het land ook een verrassend rijke en diverse historie vol cultureel en historisch erfgoed.
Zo is staan Berat en Gjirokastër op de UNESCO werelderfgoedlijst. In beide plaatsen kun je een mix van Ottomaanse en Europese barokke architectuur vinden en staan talloze kastelen op heuvels.
Ongerepte natuur
De natuurlijke schoonheid van Albanië is adembenemend maar nog grotendeels onontdekt. Het Albanese Alpengebied in het noorden (ook bekend als de Prokletije of ‘Vervloekte Bergen’) biedt spectaculaire wandelroutes, waaronder de beroemde Valbona-Theth trekking. Het Meer van Koman, waar je een onvergetelijke veerboottocht kunt maken tussen steile bergwanden, wordt vaak vergeleken met Noorse fjorden.
Waar ga je slapen?
Qua hotels heb je in Albanië echt een hele ruime keuze. Er wordt overigens flink gebouwd, vooral langs de kust. Je vindt er alles van nieuwe luxe resorts en boetiekhotels tot eenvoudige guesthouses en B&B’s.
Het prijsniveau is ongelooflijk aantrekkelijk: Albanië behoort tot de goedkoopste vakantiebestemmingen in Europa. Voor de prijs van een doorsnee maaltijd in West-Europa geniet je hier van een uitgebreid diner met lokale wijnen.
Albanië in het kort:
- Prijsniveau: €€ (zeer voordelig, ongeveer 30-50% goedkoper dan Kroatië)
- Type vakantie: Strand, avontuur, cultuur, natuur, authentieke ervaringen
- Beste reistijd: Mei t/m oktober.
- Vliegen of met de auto: Met de auto erg ver. Vliegen naar Tirana.
- Leuke locals: 6/10: Een beetje grumpy en ze moeten nog wel een beetje wennen aan toeristen. Gastvrij en vriendelijk van binnen.
Bosnië en Herzegovina: Waar oost en west samenkomen
Bosnië en Herzegovina is misschien wel het meest intrigerende land van de Balkan, waar verschillende culturen, religies en architectuurstijlen harmonieus samenkomen. Dit bergachtige land heeft weliswaar geen stranden aan zee, maar compenseert dat met adembenemende berglandschappen, kristalheldere rivieren en een bijzonder rijke en diverse cultuur.
Kies voor Bosnië als je een geweldige rondreis wil maken. Eventueel ook goed te combineren met Kroatië. Let bij het huren van een auto wel op de regels over het over de grens meenemen (en check hoe je een young driver fee kunt voorkomen).
Toch genoeg water voor een zonvakantie
Hoewel Bosnië dus niet aan zee ligt, zijn er genoeg mogelijkheden om te zwemmen (en zelfs mooier dan aan de kust van veel Balkanlanden). De smaragdgroene Neretva-rivier bij Mostar en de Una-rivier in het noordwesten, bijvoorbeeld.
Verder zijn er overal in het land prachtige meren te vinden. Mijn aanrader zijn het Blidinje-meer en het Boračko-meer waar je heerlijk kunt relaxen op warme zomerdagen.
Voor een écht bijzondere ervaring moet je naar de Kravica-watervallen in het zuiden, een natuurlijk waterwonderland dat doet denken aan een kleinere versie van de Plitvice-meren in Kroatië.
Cultuur
Het culturele erfgoed van Bosnië is ongelooflijk rijk. Mostar, met zijn iconische Oude Brug (Stari Most), is het bekendste voorbeeld waar Ottomaanse, Mediterrane en West-Europese invloeden samenkomen.
De hoofdstad Sarajevo wordt niet voor niets ‘Jeruzalem van Europa‘ genoemd, met moskeeën, orthodoxe kerken, katholieke kathedralen en synagoges op loopafstand van elkaar. Wandel door de Baščaršija, de oude Ottomaanse markt, en voel je even terug in de tijd.
Natuur
De natuur in Bosnië is spectaculair en nog grotendeels ongerept. Het Nationaal Park Sutjeska herbergt een van Europa’s laatste oerbossen, Perućica, waar bomen soms meer dan 300 jaar oud worden. De berg Maglić, de hoogste top van Bosnië (2.386m), biedt uitdagende wandelingen en spectaculaire uitzichten. Voor wintersportliefhebbers zijn er de bergen rond Sarajevo, waar de Olympische Winterspelen van 1984 werden gehouden.
Waar ga je slapen?
Qua hotels biedt Bosnië een verrassend gevarieerd aanbod, van moderne hotels in de grote steden tot charmante familiepensions en berghutten.
Het prijsniveau is zeer gunstig, zelfs voor Balkanbegrippen. Sarajevo en Mostar bieden een aantal uitstekende boetiekhotels, vaak gevestigd in historische gebouwen, terwijl je in landelijke gebieden kunt verblijven in traditionele huizen waar je door families wordt ontvangen alsof je een langverwachte vriend bent.
Bosnië en Herzegovina in het kort:
- Prijsniveau: € (zeer goedkoop, een van de meest betaalbare landen in Europa).
- Type vakantie: Cultuur, natuur, avontuur, gastronomie, wintersport.
- Beste reistijd: Mei t/m oktober voor algemene reizen, december t/m maart voor wintersport.
- Vliegen of met de auto: Vluchten naar Sarajevo of Tuzla, met auto ongeveer 18 uur vanuit Nederland.
- Leuke locals: 9/10 – Buitengewoon gastvrij, spraakzaam en met een bijzonder gevoel voor humor.
Montenegro – Crimineel en teleurstellend
Al jaren hoor je best veel over Montenegro, een van de kleinere Balkanlanden in het zuiden van de Balkan. Verhalen zijn vooral positief: Prachtige natuur, behoorlijk ongerept en authentiek en mooie badplaatsen aan zee. Ik kan me voor een deel van deze dingen zeker aansluiten bij de verhalen. Het plaatsje Kotor is prachtig en ligt ingeklemd tussen de bergen en voelt aan als een mix van Italië, Turkije en Griekenland.
Helaas houdt het hier voor mij op qua positieve verhalen. Als onderdeel van een reistrip heb ik het land bezocht en doorgereisd. We hebben gefietst rondom Kotor, geluncht in het Monaco achtige Porto Montenegro (waar vooral miljoenenjachten van Russische oligarchen liggen), hebben de hoofdstad Podgorica bezocht en zijn helemaal naar het noorden van het land gereden om te hiken en te raften.
Afgeperst
Helaas bleek de lokale bevolking niet echt savy om bezoekers welkom te heten. Veel locals waren grumpy & chagrijnig. Als kers op de taart werden we na een avond borrelen in Budva opgesloten in een bar (als enigen binnen, deuren op slot) waarna er tien bodybuilders met schuim op de kaken en met golfclubs binnenkwamen om onze zakken en creditcards leeg te eisen. Het criminele sfeertje bleef eigenlijk overal hangen tijdens de trip.
Toen ik twee maanden later mijn bevindingen met een official van het ministerie van toerisme deelde was de reactie “we don’t care, leave me alone“. Daarmee was dat de laatste interactie die ik ooit zal hebben met een bestemming. ‘Been there, done that‘, tot nooit, Montenegro!
Montenegro in het kort:
- Prijsniveau: €€€ (wat duurder vanwege de rijke Russen die de prijzen opdrijven).
- Type vakantie: Ongerept, prachtige natuur, redelijk kleinschalig.
- Beste reistijd: Mei t/m oktober.
- Vliegen of met de auto: Met de auto erg ver. Vliegen naar Tivat.
- Leuke locals: 1/10: Ik kan er echt niets positiefs over delen.
Nog geen reacties